Grafika złączonych dłoni
Powiększenie
Kontrast
Interlinia
Podświetlenie linków
Odstępy między literami
Maska do czytania
Podpowiedzi
Kursor
Reset
Zgłoś problem



    Zgłoś problem

    TEATR POLSKI

    Powrót

    Teatr Polski w Poznaniu otwarto w 1875 r. po wieloletnich staraniach u władz pruskich w jako pierwszy teatr tego typu (drugi – Teatr Polski w Warszawie – otwarto dopiero w 1913 r.). Powołanie Teatru było możliwe dzięki uchyleniu w 1869 r. tzw. ustawy procederowej, na mocy której była wymagana zgoda władz na przedstawienia w językach obcych (innych niż niemiecki). Już 26 XI 1869 r. powstała Komisja Tymczasowa dla powołania Komitetu Teatralnego, zaś 1 XII tegoż roku – Komitet Teatralny z Alfredem Bnińskim na czele, mający na celu budowę siedziby teatru. Równocześnie udało się od 1870 r. uruchomić prezentowane w Teatrze Miejskim (obecnym Teatrze Wielkim) przedstawienia – sezon 1870 r. otwarto „Zemstą” Aleksandra Fredry, a rozpoczęty we wrześniu1870 r. drugi sezon, trwał do 14 VI 1871 r.

    Występujący zespół został ostatecznie wzięty pod opiekę finansową Komitetu Teatralnego, który 22 IV 1871 r. przekształcił się w spółkę akcyjną – Teatr Polski w Ogrodzie Potockiego (nazwa od ogrodu Bolesława Potockiego, leżącego obecnie przy ul. Libelta, który przekazał go na rzecz komitetu). 30 IX 1871 r. otwarto trwający do 24 III 1872 r. trzeci sezon teatralny. Dzięki sprzedaży akcji jeszcze pod koniec 1871 r. spółka kupiła posiadłość przy ulicy Berlińskiej (obecnie 27 Grudnia) od radcy miejskiego i budowniczego Stanisława Hebanowskiego. Ogród Potockiego został sprzedany i rozpoczęto budowę – co ciekawe – wg projektu Hebanowskiego, który wykonał go za darmo. Budowa trwała w latach 1872-1875, w międzyczasie miały miejsce kolejne sezony teatralne, powiększono również areał dzięki zakupowi parceli Anny Skórzewskiej.

    Oprócz praktycznego, budowa Teatru miała także wymiar symboliczny, gdyż zrealizowano ją w czasie zaostrzania się polityki władz zaborczych, związanej z wycofywaniem ze szkół języka polskiego, aresztowaniami, które objęły m.in. arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego, oraz wprowadzaniem surowego prawa prasowego. Uroczysta inauguracja sceny nastąpiła 25 IX 1875 r., kiedy to ponownie wystawiono „Zemstę” Fredry, zagrano też jeden z polonezów Fryderyka Chopina i specjalnie przygotowaną kompozycję Henryka Jareckiego. Mimo udanego debiutu, spółka miała problemy finansowe – już w 1874 r. musiano zaciągnąć pożyczkę na hipotekę, którą spłacano dzięki zbiórce publicznej, organizując bale, zabawy i przedstawienia amatorskie. Ostatecznie w 1890 r., z inicjatywy kasjera spółki, doktora Józefa Kusztelana powstała druga spółka – „Pomoc”, która miała uratować interesy spółki Teatr Polski w Ogrodzie Potockiego. Dzięki spółce Pomoc wybudowano na przylegającym do Teatru gruncie hotel, salę zabaw i czynszową kamienicę z lokalami handlowymi od frontu. Wtedy to też na dziedzińcowej elewacji Teatru umieszczono inskrypcję: „NARÓD SOBIE”, którą na żądanie władz pierwotnie umieszczono na elewacji od strony dziedzińca. W początkowym okresie funkcjonowania Teatru wystawiano głównie klasykę literatury polskiej, dopiero wraz z objęciem kierownictwa przez Nunę i Bolesława Szczurkiewiczów zaczęto wystawiać dzieła współczesne.

    Po odzyskaniu niepodległości Teatr kontynuował działalność oraz z powodzeniem rywalizował z awangardowym Teatrem Nowym i innymi poznańskimi scenami. Od 1925 r. stosowano skróconą nazwę – Teatr Polski w Poznaniu. Na potrzeby Powszechnej Wystawy Krajowej w 1928 r. gmach przebudowano. W okresie II wojny światowej Teatr pozostawał nieczynny. Gmach przetrwał bitwę o Poznań, a spektakle na nowo rozpoczęto już w IV 1945 r., kiedy to zagrano sztukę „Uciekła mi przepióreczka” Stefana Żeromskiego. W 1946 r. Teatr został upaństwowiony, również po 1989 r. pozostał teatrem publicznym. W 2004 r. Teatr Polski uzyskał tytuł najlepszego teatru repertuarowego w Polsce przyznany przez miesięcznik „Teatr”.